0:00 / 0:00
Zvi Aharoni

Zvi Aharoni @ Kolekcja Staffy

Zvi Aharoni zwiedzający Frankfurt nad Odrą przed dawnym domem rodzinnym w 1999 r., Ferdinandsberg 34 @ Kolekcja Staffy

14-letni Zvi Aharoni jako uczeń @ Kolekcja Staffy

Czas we Frankfurcie nad Odrą

Zvi Aharoni urodził się jako Hermann Aronheim 6 lutego 1921 roku w prywatnej klinice kobiecej i szpitalu położniczym dr. W. Sandersa przy Bahnhofstraße 14. Jego rodzicami byli Eugenie (z domu Simon) z Frankfurtu nad Odrą i Heinrich Aronheim, który przeniósł się z Konitz w ówczesnych Prusach Zachodnich, obecnych Chojnic. Aronheim pracował jako prawnik, dopóki narodowi socjaliści nie odebrali mu licencji. Rodzina mieszkała najpierw przy Fürstenwalder Straße 67, a od 1925 roku w dużym domu jednorodzinnym z ogrodem przy Ferdinandstraße 15 na Kiliansbergu w pobliżu dworca kolejowego. Zvi Aharoni do 1935 roku uczęszczał do miejscowego gimnazjum Friedricha w Gubener Vorstadt. W tym samym roku rodzina najpierw uciekła do Berlina, a ostatecznie opuściła Niemcy i udała się do Palestyny na kilka tygodni przed pogromami w Rzeszy w 1938 roku.

Nowe życie w Palestynie/Izraelu

Zvi Aharoni mieszkał, z krótkimi przerwami, w kibucu Alonim w latach 1938-1943, z czego dwa lata pracował w Żydowskiej Policji Osiedleńczej. Pięć lat spędzonych w kibucu określił jako najważniejsze w swoim życiu. Aby walczyć na froncie przeciwko hitlerowskim Niemcom, Aharoni w marcu 1943 roku ostatecznie przeszedł do wojska brytyjskiego i opuścił Palestynę. Brytyjskie wojsko wykorzystywało żydowskich żołnierzy do misji wywiadowczych i operacji sabotażowych, a także w walce z Niemcami na Pustyni Libijskiej. Tysiące młodych Żydów wstąpiło do brytyjskiej armii i często byli przydzielani do „Special Operations Executive” do misji szpiegowskich ze względu na ich dobrą znajomość języka.

 

Czas w Mossadzie i Operacja Eichmann

Po powstaniu państwa Izrael w maju 1948 r. Zvi Aharoni nie wrócił na uniwersytet, aby dokończyć studia architektoniczne, które rozpoczął w 1946 r. Zamiast tego rozpoczął karierę w izraelskich służbach specjalnych Shin Bet jako pracownik działu „bezpieczeństwa wewnętrznego i kontrwywiadu”.

Jego późniejsza pozycja jako szefa jednostki przesłuchań, jak również wieloletnie doświadczenie i powiązania w Shin Bet ostatecznie kwalifikowały go do innych zadań w zagranicznym wywiadzie, jak również do tzw. „Operacji Eichmann”. Jako członek tej operacji miał kontynuować przeciągające się poszukiwania byłego SS-Obersturmbannführera Eichmanna w Argentynie. Nieoficjalnie przeniósł się do zagranicznego wywiadu Mossad.

Zvi Aharoni został wysłany do Argentyny 26 lutego 1960 roku, aby ostatecznie zidentyfikować Eichmanna. Udał się do Buenos Aires na 38-dniową misję i był odpowiedzialny za ustalenie miejsca pobytu Adolfa Eichmanna w tym mieście, wykonanie jego fotografii za pomocą aparatu walizkowego i dostarczenie jej do Mossadu. Adolf Eichmann został aresztowany w Buenos Aires 11 maja 1960 roku. Został uprowadzony do Izraela 22 maja. Proces Eichmanna rozpoczął się 11 kwietnia 1961 roku i zakończył 15 grudnia tego samego roku. Wyrok brzmiał: śmierć przez powieszenie i został wykonany w czerwcu 1962 roku.

Projekt wymiany we Frankfurcie – „Building Bridges”

Dziś projekt wymiany „Building Bridges” upamiętnia frankfurckie początki Aharoniego. W trakcie obchodów 300-lecia Gimnazjum im. Fryderyka w 1993 roku nauczyciel frankfurckiego gimnazjum Peter Staffa nawiązał kontakt z Zvi Aharonim. Niedługo później były uczeń gimnazjum Friedricha Aharoni i Peter Staffa spotkali się we Frankfurcie. Z przyjaźni korespondencyjnej między nimi rozwinęła się w 1999 roku w projekt spotkań młodzieży „Building Bridges”, dzięki któremu co roku kontaktują się ze sobą uczniowie z Frankfurtu, Słubic, Izraela i Palestyny. Projekt ten reprezentuje wyjątkową formę kultury pamięci we Frankfurcie nad Odrą. Dzięki pracy pana Staffa projekt jest kontynuowany nawet po śmierci Zvi Aharoniego w 2012 roku.

Georg Hartmann